Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Paradox in Disaster Management: 2020 Aegean Sea Earthquake

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 408 - 420, 30.07.2022
https://doi.org/10.21324/dacd.1007612

Öz

The paradigm shift in the understanding of public administration has brought some changes in disaster management as well. Instead of a command-control-based centralized and bureaucratic disaster management approach that requires bureaucratic expertise, a multi-actor and solidarist disaster management approach, in which authorities and responsibilities are not constructed from top to bottom, has gained weight. In this context, it was determined as the problem of the research that "determining which of the centralist/bureaucratic disaster management and multi-actor/solidarity disaster management models are mainly applied in disaster management policies", and in this context, "decision-making authority and implementation responsibility regarding disaster management are central government, local governments and how is it shared among non-governmental organizations?”. The answer to this question has been sought. The research includes the analysis of the 2020 Aegean Sea Earthquake, which was recorded as the deadliest earthquake among the earthquakes that occurred in the world in 2020, in the form of content analysis with the MAXQDA Analytics Pro 20 program, which is used in the analysis of qualitative and mixed methods. The data used in the research: 30-31 October and 1 November belonging to the official Twitter accounts of the Izmir Governor's Office and the Disaster and Emergency Management Presidency within the scope of the central government, and AKUT and IHH Humanitarian Relief Foundation within the scope of the non-governmental organizations of the Izmir Metropolitan Municipality and Seferihisar Municipality within the scope of local administrations. It includes posts from 2020. As a result of the research, it has been concluded that the multi-actor/solidarist disaster management approach is included in the policy documents, but in the event of a disaster, the authority and responsibility are mainly carried out under the control of the central government.

Kaynakça

  • AFAD, (2020), Afet türleri, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/afet-turleri, [Erişim 14 Aralık 2020].
  • AFAD, (2021a), AFAD ve tarihçesi, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/afad-hakkinda, [Erişim 4 Ocak 2021].
  • AFAD, (2021b), Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu, [Erişim 05 Ocak 2021].
  • AKUT, (2021a), AKUT tüzüğü, AKUT Arama ve Kurtarma Derneği, https://www.akut.org.tr/tuzuk, [Erişim 25 Ocak 2021].
  • AKUT, (2021b), AKUT ekipleri Elazığ depreminde kalabalık bir ekiple yardım elini uzattı, AKUT Arama ve Kurtarma Derneği, https://www.akut.org.tr/haberler/6479/akut-ekipleri-elazig-depreminde-kalabalik-bir-ekiple-yardim-elini-uzatti, [Erişim 25 Ocak 2021].
  • Akyel R., (2005), Türkiye kamu yönetiminde afet yönetimi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 15-29.
  • Baş T., Akturan U., (2017), Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 240ss.
  • Bilgin N., (2014), Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar, Siyasal Kitabevi, Ankara, 272ss.
  • Çilingir G.A., (2018), Türkiye’de uygulanan afet yönetimi politikalarının incelenmesi: yasal düzenlemeler ve DASK, Dirençlik Dergisi, 2(1), 13-21.
  • Dombrowsky Wolf R., (1998), Again and again: is a disaster what we call a disaster, What is a Disaster, (Quarentelli, E.L., Ed.), Roudledge, ss.31-42.
  • Drabek T.E., (1987), Emergent structures, Sociology of Disasters: Contribution of Sociology to Disaster Research, Franco Angeli, (Dynes, R.; Marchi B.; Pelanda, C., Ed.), Milan, ss.190- 259.
  • Ergünay O., (2000), Türkiye’nin afet yönetim sistemine genel bir bakış: sorunlar ve çözümler, Kentsel Yerleşmeler ve Doğal Afetler’in İçinde, (Komut E., Ed.), Mimarlar Odası, Ankara, ss.1-9.
  • Eryılmaz B., (1999), Kamu yönetimi, düşünceler- yapılar-fonksiyonlar, Okutman Yayıncılık, İstanbul, 234ss.
  • IFRC, (2020), World Disasters Report 2020, https://www.ifrc.org/sites/default/files/2021-05/20201116_WorldDisasters_Full.pdf, [Erişim 11 Aralık 2020].
  • Kadıoğlu M., (2008), Modern, bütünleşik afet yönetimin temel ilkeleri, Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri’nin İçinde, (Kadıoğlu M., Özdamar E., Ed.), JICA Türkiye Ofisi Yayınları, Ankara, ss.1-34.
  • Leblebici Ö., (2014), Afetlerde kamu yönetiminin rolü ve toplum temelli afet yönetimine doğru, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(2), 457- 478.
  • Macit İ., (2019), Bütünleşik afet yönetiminde sendai çerçeve eylem planının beklenen etkisi, Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(1), 175-18.
  • McGuire M., Silvia C., (2010), The Effect of problem severity, managerial and organizational capacity and agency structure on ıntergovernmental collaboration: evidence from local emergency management, Public Administration Review, 70(2), 279-288.
  • Özel M., (2013), Afet yönetiminin iyileştirme aşaması bağlamında 2011 Van depremi sonrasında “konteynır kent” uygulaması, Türk İdare Dergisi, 85(477), 11-34.
  • Ploughman P., (1997), Disasters, the media and social structures: a typology of credibility hierarchy persistence based on newspaper coverage of the love canal and six other disasters, Disasters, 21(2), 118-137.
  • Saruhan Ş. C., Özdemirci A., (2016), Bilim, Felsefe ve Metodoloji, Beta Yayıncılık, İstanbul, 436ss.
  • TAMP, (2021), Türkiye afet müdahale planı (TAMP), T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/2419/files/Afet_Mud_Pl_ResmiG_20122013.pdf, [Erişim 25 Ocak 2021].
  • TBMM, (1997), TBMM Genel Kurul Tutanağı, 20. Dönem 3. Yasama Yılı, 18. Birleşim 25 Kasım 1997, TBMM, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tutanak_b_sd.birlesim_baslangic_yazici?P4=10985&P5=B&page1=41&page2=41, [Erişim 16 Aralık 2020].
  • Tercan B., (2018), Türkiye’de afet politikaları ve kentsel dönüşüm, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(5), 102-120.
  • UNDHA, (1992), Glossary: ınternationally agreed glossary of basic term related to disaster management, DHA Geneva. https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/004DFD3E15B69A67C1256C4C006225C2-dha-glossary-1992.pdf, [Erişim 14 Aralık 2020].
  • URL-1, (2009), Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun, Resmi Gazete Tarih: 17.06.2009, Sayı: 27261, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5902.pdf. [Erişim 20 Ağustos 2020].
  • URL-2, (2012), Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, Resmi Gazete Tarih: 31.05.2012, Sayı: 28309, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6306.pdf. [Erişim 20 Ağustos 2020].
  • URL-3, (1959), Sivil Savunma Kanunu, Resmi Gazete Tarih: 13.06.1959, Sayı: 9931, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/ 1.3.7126.pdf, [Erişim 20 Ağustos 2020].
  • Varol A., (2019), Afet yönetimi, afet eğitimi ve afet farkındalığı: Amerika örneği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 193-204.
  • Waugh W.L.J., Streib G., (2006), Collaboration and leadership for effective emergency management, Public Administration Review, 66(s1), 131-140.
  • WHO, (2020), WHO Coronavirus (COVID-19) dashboard, World Healty Organization, https://covid19.who.int/, [Erişim 27 Aralık 2020].
  • Yavaş H., (2004), Doğal afetler yönüyle Türkiye’de belediyelerde kriz yönetimi (İzmir örneği), Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Yavuz C.I., (2011), Türkiye’de afet yönetiminde değişim, Toplum ve Hekim Dergisi, 26(5), 366-377.
  • Yavuz Ö., (2020), Afet yönetişiminde iş birliği ağlarının önemi: Kocaeli örneği, Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
  • Yıldırım A., Şimşek, H., (2016), Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Türkiye, 224ss.

Afet Yönetimindeki Paradoks: 2020 Ege Denizi Depremi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 408 - 420, 30.07.2022
https://doi.org/10.21324/dacd.1007612

Öz

Kamu yönetimi anlayışında yaşanan paradigma değişimi, afet yönetiminde de birtakım değişiklikleri beraberinde getirmiştir. Bürokratik uzmanlık gerektiren komuta kontrol esaslı merkeziyetçi ve bürokratik afet yönetimi anlayışı yerine yetki ve sorumlulukların yukarıdan aşağıya kurgulanmadığı çok aktörlü ve dayanışmacı afet yönetimi anlayışı ağırlık kazanmıştır. Bu kapsamda, “Afet yönetimi politikalarında merkeziyetçi/bürokratik afet yönetimi ile çok aktörlü/dayanışmacı afet yönetimi modellerinden hangisinin ağırlıklı olarak uygulandığının belirlenmesi” araştırmanın problemi olarak belirlenmiş olup bu kapsamda, “afet yönetimine ilişkin karar verme yetkisi ve uygulama sorumluğu merkezi hükümet, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları arasında nasıl paylaştırılmaktadır?” sorusuna cevap aranmıştır. Araştırma, 2020 yılında yeryüzünde meydana gelen depremler arasında en ölümcül deprem olarak kayıtlara geçen 2020 Ege Denizi Depreminin nitel ve karma yöntemlerin analizinde kullanılan MAXQDA Analytics Pro 20 programıyla içerik analizi şeklinde incelenmesini kapsamaktadır. Araştırmada kullanılan veriler; merkezi yönetim kapsamında İzmir Valiliği ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın, yerel yönetimler kapsamında İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Seferihisar Belediyesi’nin sivil toplum kuruluşlarının kapsamında ise AKUT ve İHH İnsanı Yardım Vakfı’nın resmi Twitter hesaplarına ait 30-31 Ekim ve 1 Kasım 2020 tarihindeki paylaşımları içermektedir. Araştırmada sonuç olarak, çok aktörlü / dayanışmacı afet yönetimi yaklaşımının politika belgelerinde yer aldığı ancak afet anında yetki ve sorumluluğun ağırlıklı olarak merkezi yönetimin kontrolünde yürütüldüğü sonucuna varılmıştır.

Kaynakça

  • AFAD, (2020), Afet türleri, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/afet-turleri, [Erişim 14 Aralık 2020].
  • AFAD, (2021a), AFAD ve tarihçesi, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/afad-hakkinda, [Erişim 4 Ocak 2021].
  • AFAD, (2021b), Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu, [Erişim 05 Ocak 2021].
  • AKUT, (2021a), AKUT tüzüğü, AKUT Arama ve Kurtarma Derneği, https://www.akut.org.tr/tuzuk, [Erişim 25 Ocak 2021].
  • AKUT, (2021b), AKUT ekipleri Elazığ depreminde kalabalık bir ekiple yardım elini uzattı, AKUT Arama ve Kurtarma Derneği, https://www.akut.org.tr/haberler/6479/akut-ekipleri-elazig-depreminde-kalabalik-bir-ekiple-yardim-elini-uzatti, [Erişim 25 Ocak 2021].
  • Akyel R., (2005), Türkiye kamu yönetiminde afet yönetimi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 15-29.
  • Baş T., Akturan U., (2017), Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 240ss.
  • Bilgin N., (2014), Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar, Siyasal Kitabevi, Ankara, 272ss.
  • Çilingir G.A., (2018), Türkiye’de uygulanan afet yönetimi politikalarının incelenmesi: yasal düzenlemeler ve DASK, Dirençlik Dergisi, 2(1), 13-21.
  • Dombrowsky Wolf R., (1998), Again and again: is a disaster what we call a disaster, What is a Disaster, (Quarentelli, E.L., Ed.), Roudledge, ss.31-42.
  • Drabek T.E., (1987), Emergent structures, Sociology of Disasters: Contribution of Sociology to Disaster Research, Franco Angeli, (Dynes, R.; Marchi B.; Pelanda, C., Ed.), Milan, ss.190- 259.
  • Ergünay O., (2000), Türkiye’nin afet yönetim sistemine genel bir bakış: sorunlar ve çözümler, Kentsel Yerleşmeler ve Doğal Afetler’in İçinde, (Komut E., Ed.), Mimarlar Odası, Ankara, ss.1-9.
  • Eryılmaz B., (1999), Kamu yönetimi, düşünceler- yapılar-fonksiyonlar, Okutman Yayıncılık, İstanbul, 234ss.
  • IFRC, (2020), World Disasters Report 2020, https://www.ifrc.org/sites/default/files/2021-05/20201116_WorldDisasters_Full.pdf, [Erişim 11 Aralık 2020].
  • Kadıoğlu M., (2008), Modern, bütünleşik afet yönetimin temel ilkeleri, Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri’nin İçinde, (Kadıoğlu M., Özdamar E., Ed.), JICA Türkiye Ofisi Yayınları, Ankara, ss.1-34.
  • Leblebici Ö., (2014), Afetlerde kamu yönetiminin rolü ve toplum temelli afet yönetimine doğru, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(2), 457- 478.
  • Macit İ., (2019), Bütünleşik afet yönetiminde sendai çerçeve eylem planının beklenen etkisi, Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(1), 175-18.
  • McGuire M., Silvia C., (2010), The Effect of problem severity, managerial and organizational capacity and agency structure on ıntergovernmental collaboration: evidence from local emergency management, Public Administration Review, 70(2), 279-288.
  • Özel M., (2013), Afet yönetiminin iyileştirme aşaması bağlamında 2011 Van depremi sonrasında “konteynır kent” uygulaması, Türk İdare Dergisi, 85(477), 11-34.
  • Ploughman P., (1997), Disasters, the media and social structures: a typology of credibility hierarchy persistence based on newspaper coverage of the love canal and six other disasters, Disasters, 21(2), 118-137.
  • Saruhan Ş. C., Özdemirci A., (2016), Bilim, Felsefe ve Metodoloji, Beta Yayıncılık, İstanbul, 436ss.
  • TAMP, (2021), Türkiye afet müdahale planı (TAMP), T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/2419/files/Afet_Mud_Pl_ResmiG_20122013.pdf, [Erişim 25 Ocak 2021].
  • TBMM, (1997), TBMM Genel Kurul Tutanağı, 20. Dönem 3. Yasama Yılı, 18. Birleşim 25 Kasım 1997, TBMM, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tutanak_b_sd.birlesim_baslangic_yazici?P4=10985&P5=B&page1=41&page2=41, [Erişim 16 Aralık 2020].
  • Tercan B., (2018), Türkiye’de afet politikaları ve kentsel dönüşüm, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(5), 102-120.
  • UNDHA, (1992), Glossary: ınternationally agreed glossary of basic term related to disaster management, DHA Geneva. https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/004DFD3E15B69A67C1256C4C006225C2-dha-glossary-1992.pdf, [Erişim 14 Aralık 2020].
  • URL-1, (2009), Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun, Resmi Gazete Tarih: 17.06.2009, Sayı: 27261, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5902.pdf. [Erişim 20 Ağustos 2020].
  • URL-2, (2012), Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, Resmi Gazete Tarih: 31.05.2012, Sayı: 28309, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6306.pdf. [Erişim 20 Ağustos 2020].
  • URL-3, (1959), Sivil Savunma Kanunu, Resmi Gazete Tarih: 13.06.1959, Sayı: 9931, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/ 1.3.7126.pdf, [Erişim 20 Ağustos 2020].
  • Varol A., (2019), Afet yönetimi, afet eğitimi ve afet farkındalığı: Amerika örneği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 193-204.
  • Waugh W.L.J., Streib G., (2006), Collaboration and leadership for effective emergency management, Public Administration Review, 66(s1), 131-140.
  • WHO, (2020), WHO Coronavirus (COVID-19) dashboard, World Healty Organization, https://covid19.who.int/, [Erişim 27 Aralık 2020].
  • Yavaş H., (2004), Doğal afetler yönüyle Türkiye’de belediyelerde kriz yönetimi (İzmir örneği), Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Yavuz C.I., (2011), Türkiye’de afet yönetiminde değişim, Toplum ve Hekim Dergisi, 26(5), 366-377.
  • Yavuz Ö., (2020), Afet yönetişiminde iş birliği ağlarının önemi: Kocaeli örneği, Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
  • Yıldırım A., Şimşek, H., (2016), Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Türkiye, 224ss.
Toplam 35 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Yer Bilimleri ve Jeoloji Mühendisliği (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Alper Bilgili 0000-0003-0417-5070

Gaye Sanatçı Aktaş 0000-0002-8249-4061

Yayımlanma Tarihi 30 Temmuz 2022
Gönderilme Tarihi 9 Ekim 2021
Kabul Tarihi 16 Mart 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Bilgili, A., & Sanatçı Aktaş, G. (2022). Afet Yönetimindeki Paradoks: 2020 Ege Denizi Depremi. Doğal Afetler Ve Çevre Dergisi, 8(2), 408-420. https://doi.org/10.21324/dacd.1007612
AMA Bilgili A, Sanatçı Aktaş G. Afet Yönetimindeki Paradoks: 2020 Ege Denizi Depremi. Doğ Afet Çev Derg. Temmuz 2022;8(2):408-420. doi:10.21324/dacd.1007612
Chicago Bilgili, Alper, ve Gaye Sanatçı Aktaş. “Afet Yönetimindeki Paradoks: 2020 Ege Denizi Depremi”. Doğal Afetler Ve Çevre Dergisi 8, sy. 2 (Temmuz 2022): 408-20. https://doi.org/10.21324/dacd.1007612.
EndNote Bilgili A, Sanatçı Aktaş G (01 Temmuz 2022) Afet Yönetimindeki Paradoks: 2020 Ege Denizi Depremi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi 8 2 408–420.
IEEE A. Bilgili ve G. Sanatçı Aktaş, “Afet Yönetimindeki Paradoks: 2020 Ege Denizi Depremi”, Doğ Afet Çev Derg, c. 8, sy. 2, ss. 408–420, 2022, doi: 10.21324/dacd.1007612.
ISNAD Bilgili, Alper - Sanatçı Aktaş, Gaye. “Afet Yönetimindeki Paradoks: 2020 Ege Denizi Depremi”. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi 8/2 (Temmuz 2022), 408-420. https://doi.org/10.21324/dacd.1007612.
JAMA Bilgili A, Sanatçı Aktaş G. Afet Yönetimindeki Paradoks: 2020 Ege Denizi Depremi. Doğ Afet Çev Derg. 2022;8:408–420.
MLA Bilgili, Alper ve Gaye Sanatçı Aktaş. “Afet Yönetimindeki Paradoks: 2020 Ege Denizi Depremi”. Doğal Afetler Ve Çevre Dergisi, c. 8, sy. 2, 2022, ss. 408-20, doi:10.21324/dacd.1007612.
Vancouver Bilgili A, Sanatçı Aktaş G. Afet Yönetimindeki Paradoks: 2020 Ege Denizi Depremi. Doğ Afet Çev Derg. 2022;8(2):408-20.

Creative Commons License
Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanlanmıştır.